Zwyczajem, jaki mamy w naszej tradycji, po liturgii Wielkiego Czwartku, jest przeniesienie Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie do tzw. „Ciemnicy”. Jest to miejsce przechowywania Najświętszych Postaci, ołtarz wystawienia, adoracji i dziękczynienia Bogu za „zbawienie, za odkupienie i nakarmienie Ciałem swym” od końca liturgii Wieczerzy Pańskiej do komunii w czasie liturgii Męki Pańskiej.

Najświętszy Sakrament przenosi się do tego miejsca na pamiątkę aresztowania Jezusa w Ogrodzie Oliwnym oraz Jego uwięzienia w pałacu arcykapłana. „Ciemnica” w języku staropolskim znaczyła dokładnie „ciemne więzienie”. Jego powstanie zrodziło się z praktyki liturgicznej, bo w Wielki Piątek, kiedy nie sprawuje się Eucharystii, gdzieś trzeba było przechować Święte Postacie chociażby do zaniesienia chorym i do rozdzielenia w czasie komunii Liturgii Męki Pańskiej. Z czasem zrodził się zwyczaj urządzania specjalnego, przygotowanego ołtarza do tego celu.

Adoracja, która w naszym kościele trwała całą noc, to jak sądzimy symboliczne czuwanie przy Jezusie uwięzionym, ale liturgicznie bardziej chodzi o uwielbienie Jezusa Chrystusa Eucharystycznego w rocznicę nieustanowienie Najświętszej Ofiary i medytacji nad tym darem Boga dla człowieka. Ta wymowna adoracja oddaje całą zależność między Ofiarą Chrystusa dla zbawienia człowieka a pozostaniem z nami po wszystkie dni aż do skończenia świata w Eucharystii.

Na znak Męki Pańskiej adoracja taka nie może mieć zewnętrznej okazałości, jak poucza „List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych”, a uwaga – nawet w prywatnej adoracji – ma być skupiona na męce naszego Pana Jezusa Chrystusa, którą nieustannie uobecnia w sposób bezkrwawy Msza święta i dar Eucharystii.

Warto zaznaczyć, że od XIII wieku, kiedy przenosi się Jezusa Eucharystycznego do „Ciemnicy” śpiewa się hymn św. Tomasza z Akwinu „Sław języku Tajemnicę” (Pange lingua) ze słowami dwóch ostatni zwrotek znanych z nabożeństw z wystawieniem Najświętszego Sakramentu „Przed tak wielkim sakramentem”. Po liturgii Wieczerzy Pańskiej za odśpiewanie hymnu można uzyskać odpust zupełny pod zwykłymi warunkami.

Tegoroczny ołtarz wystawienia nawiązuje w swojej wizualnej wymowie do „ciemnego więzienia” z powodu krat i drutu kolczastego, a jednocześnie uwielbienia Pana, który pozostał z nami w Eucharystii, czego znakiem jest królewska purpura.

Foto: Facebook Parafii Przemienienia Pańskiego w Iławie